Podpisując umowę czarteru, dokonujemy szczególnego rodzaju transakcji. Warto zadbać o to, by taki dokument chronił interesy obu stron, szczególnie w przypadku, gdyby w trakcie użytkowania łodzi doszło do szkody lub innej nieprzewidzianej sytuacji. Jak zatem powinna wyglądać dobrze skonstruowana umowa czarterowa? Na które z jej zapisów warto zwrócić szczególną uwagę? Oto najważniejsze elementy, o które warto zadbać.
Umowa czarterowa – najważniejsza sprawa
Zanim przejdziemy do szczegółów, warto zastanowić się, czemu właściwie służy umowa czarteru? Najprościej rzecz ujmując: wyjaśnieniu niedomówień. Zdecydowana większość czarterów czy rejsów przebiega pomyślnie i teoretycznie można by wszystko umówić bez zbędnych formalności. W nielicznych przypadkach może się jednak zdarzyć, że coś pójdzie nie tak – wówczas obie strony, chcąc ustalić winnego, uniknąć niepotrzebnych kosztów oraz dojść swoich praw, sięgną właśnie po umowę czarterową.
Podpisując taki dokument, obie strony (a więc zarówno armator, jak i czarterujący), zawierają ze sobą transakcję i zgadzają się na jej warunki. Oznacza to, że jeszcze przed złożeniem podpisu, należy umowę czarteru… przeczytać. A chociaż wydaje się to oczywiste, warto mieć na uwadze fakt, że współczesny człowiek, przyzwyczajony do machinalnego klikania „zapoznałem się z regulaminem i akceptuję jego warunki”, może zwyczajnie pominąć etap lektury. Niestety taka postawa potrafi się srogo zemścić, dlatego najważniejsza rada brzmi: przed podpisaniem umowy czarteru trzeba zapoznać się z jej treścią.
Kluczowe punkty umowy czarterowej
Czytając umowę czarterową, warto przede wszystkim zwrócić uwagę na trzy kluczowe elementy. Zawarte w nich ustalenia dotyczą kwestii, które stanowią najczęstsze źródło nieporozumień pomiędzy armatorem a czarterującymi, a mianowicie:
- godzin odbioru oraz zdania jachtu i kar za niedotrzymanie tych terminów,
- poziomu odpowiedzialności za szkody powstałe podczas czarteru jachtu,
- możliwości żeglowania przy wietrze przekraczającym 5B.
Oczywiście nie oznacza to, że pozostałe ustalenia zawarte w umowie czarterowej nie są godne uwagi – doświadczenie wskazuje jednak, że właśnie te trzy obszary należy potraktować ze szczególną ostrożnością. Przyjrzyjmy się zatem szczegółom.
Po pierwsze – godziny
Standardem jest, że armator zastrzega sobie prawo do obciążenia czarterującego karą za ewentualne opóźnienie. Można sobie łatwo wyobrazić sytuację, w której nowa załoga stoi na kei i daremnie oczekuje na wejście na pokład, a jednostka z różnych powodów jest niegotowa do żeglugi. Nie jest to wymarzony początek rejsu, nic zatem dziwnego, że właściciele jachtów dokładają starań, by takich sytuacji uniknąć.
Kara finansowa jest zwykle skutecznym środkiem dyscyplinującym dla czarterobiorców – warto jednak zadbać o to, by załoga, która nie może rozpocząć rejsu w terminie, również otrzymała z tego tytułu należne odszkodowanie. W końcu to ona – a nie armator – musi w związku z cudzym opóźnieniem zmienić plany.
Po drugie – odpowiedzialność za szkody
W tym przypadku zawsze trzeba rozważyć dwie kwestie: naturalne zużycie elementów oraz błędy załogi. Co więcej, może się zdarzyć, że awaria będzie wypadkowa obu tych czynników. Przy odrobinie dobrej woli z pewnością da się wypracować jakieś rozwiązanie – aby jednak uniknąć zbędnych nieporozumień, warto zadbać o to, by w umowie czarteru jachtu nie znalazło się przypadkiem sformułowanie „zwykłe użytkowanie jachtu”. Zdecydowana większość armatorów jest uczciwa i nie potrzebuje robić sobie złej renomy, nadużywając zaufania klientów.
Zawsze może się jednak zdarzyć, że trafimy na wyjątek – czyli na oszusta, który będzie chciał przerzucić na nas koszty związane np. z wymianą zużytego olinowania. Nikt nie wie dokładnie, czym jest „zwykłe użytkowanie jachtu”, dlatego taki zapis daje spore pole do manewru i interpretacji. Warto też pamiętać, że pewnym zabezpieczeniem przed nieuczciwymi kontrahentami jest ubezpieczenie kaucji u zewnętrznego podmiotu – wówczas to on będzie dochodzić swoich praw, a mając większe doświadczenie w tej materii, poradzi sobie skuteczniej.
Po trzecie – wypływanie przy silnym wietrze
Warunki przekraczające 5 w skali Beauforta dla jednych załóg będą stanowiły wyzwanie, dla innych – jedynie odrobine adrenaliny. Armator nie wie jednak, na kogo trafi, dlatego często zawiera w umowie zapis o zakazie wypływania powyżej wiatru 5B. Oczywiście mogą to być również inne wartości przyjęte przez armatora. Czy ma on prawo umieszczać taki zapis w umowie czarteru jachtu? Jak najbardziej. Trzeba tez pamiętać, że niezależnie od naszej wiedzy, doświadczenia i umiejętności jesteśmy zobligowani do jego szanowania. Jeśli go zlekceważymy i dojdzie do powstania jakiejś szkody, musimy się liczyć ze sporymi kosztami. Warto więc sprawdzać z wyprzedzeniem prognozy pogody, co przy dzisiejszym stanie techniki nie jest żadnym wysiłkiem – i trzymać się starej żeglarskiej maksymy, że naprawdę dobry żeglarz w czasie sztormu przebywa… w tawernie.
Przeczytaj również:
